sábado, 28 de diciembre de 2013

NUU DXI RIZAACA

Presento un video con el poema de Irma Pineda “Nuu dxi rizaaca” (Sucede a veces). En la voz se escucha a la poeta zapoteca y agregué la letra para poder dar seguimiento. Espero sea tanto de su agrado como lo es para mi. En seguida la letra y posteriormente el video

NUU DXI RIZAACA

Nuu dxi rizaaca,
ranaxhii tobi ca yaga ca
bandá' ni rudiicani
stipa nácani
dxiña xcuaananaxhicani.

Nuu dxi laaca rizaaca,
yaga ni nadxii tobi
rácani ti gunaa
ne tobi ranaxhii xquendabiaanibe
guidiruaabe
ladxido'be
nábe
xquiébe
(ti ca yaga ca' nápaca' xquié ca').

Ne ridi'di' dxi, rizaaca,
yaga ni nadxii tobi
zuhuaa dunabepe gaxha
ruchibi.

Zuuyu ma cadi yaga laa
ne ma' ruluí' ti gubidxa
ruzaani' lú ni ranaxhii.

Ne zacá rizaaca,
tobi ma' qui ganna
pa gutaagu' lú ne igaachi'
pa guyadxisi yaga-gunaa-gubidxa ca
de ra guiniti biaani' bezalú.
SUCEDE A VECES

Sucede a veces,
que uno se enamora de los árboles
por la sombra que producen
la fuerza de sus ramas
o la dulzura de sus frutos.

Sucede también, a veces,
que el árbol que uno ama
se convierte en mujer
y uno ama sus ideas
sus labios
su corazón
sus brazos
o el sexo
(porque los árboles tienen sexo).

Y sucede después, a veces,
que el árbol que uno ama
está tan cerca que asombra
asusta.

Deja de ser un árbol
y parece un sol
que deslumbra los ojos enamorados.

Y sucede entonces, a veces,
que uno no sabe
si cerrar los ojos y esconderse
o contemplar al árbol-mujer-sol
hasta quedarse ciego.